- Ζεύξις
- (β’ μισό 5ου αι. π.Χ.). Ζωγράφος. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους. Εμφανίζεται ως συνομιλητής στα Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα και αναφέρεται στους διαλόγους του Πλάτωνα. Υπήρξε αντίπαλος του Τιμάνθους και του Παρρασίου. Έζησε στη Μεγάλη Ελλάδα και στη Σικελία, αλλά κυρίως στην Αθήνα. Ένα από τα περιφημότερα έργα του υπήρξε η Οικογένεια των Κενταύρων, το οποίο περιγράφει λεπτομερώς ο Λουκιανός. Στη Μακεδονία διακόσμησε τα ανάκτορα του βασιλιά Αρχελάου, έργο που αποτελεί έναν από τους τελευταίους μεγάλους τοιχογραφικούς κύκλους της ελληνικής ζωγραφικής. Ένα άλλο σπουδαίο έργο του ήταν η Ελένη, την οποία είχαν παραγγείλει στον Ζ. οι κάτοικοι του Κρότωνα. Οι κριτικές των αρχαίων εξήραν τη φυσικότητα των έργων του, την ικανότητά του στις φωτοσκιάσεις και στο χρώμα. Αντίθετα, στο σχέδιο φαίνεται ότι υστερούσε. Ο Πλίνιος παρατηρεί ότι τα κεφάλια και τα άκρα των μορφών του ήταν δυσανάλογα μεγάλα. Χαρακτηριστικές επίσης ήταν οι ρωπογραφικές τάσεις του Ζ. και η ελευθερία του απέναντι στον μύθο, που οφειλόταν στους νεωτερισμούς που είχε εισαγάγει στη μυθολογική διήγηση ο Ευριπίδης με τις τραγωδίες του.
Dictionary of Greek. 2013.